Trong âm nhạc cổ điển, thể loại romance (tiếng Tây Ban Nha là romance hay romanza) có lịch sử dài hàng trăm năm. Bắt đầu là những ballad mang tính kể chuyện ở Tây Ban Nha, đến thế kỉ 18 romance đã được áp dụng đối với những tác phẩm trữ tình không chỉ viết cho giọng hát mà còn cho nhạc cụ nữa."Romanza Andaluza" ("Tình ca Andalusia") là một romance được viết cho violon và phần đệm piano. Tác phẩm mang đậm phong vị vùng Andalusia, Tây Ban Nha. Vùng đất này vốn nổi tiếng với những khúc tình ca đầy phóng túng nhưng cũng vô cùng đằm thắm.
Hơn một thế kỉ trước, Pablo de Sarasate đã rất thành công khi lột tả được cái da diết của tình yêu qua tác phẩ
m. Mặc dầu các nhà phê bình cho rằng nhạc của ông thiếu độ sâu sắc và tính tư tưởng. Song trong tình yêu cũng như trong thể loại romance, điều quan trọng nhất đâu phải là lý trí, mà là sự rung động của con tim.Pablo de Sarasate và tình ca của ông được rất nhiều người yêu mến. Nhà viết kịch George Bernard Shaw hâm mộ cuồng nhiệt cả tài năng sáng tác và biểu diễn violon của Sarasate. Shaw từng thẳng thắn tuyên bố : “Sarasate đã bỏ chủ nghĩa phê bình thở hổn hển phía sau ông đến hàng dặm”.
Chơi được "Tình ca Andalusia" không phải là đơn giản. Vì nó cũng như phần lớn tác phẩm của Sarasate - được sáng tác với dự định phô diễn các kỹ thuật chơi violon mẫu mực của chính tác giả. Hơn nữa phải chơi thật truyền cảm. Vì nếu không thì chẳng khác nào khai tử cho bản romance.
Có rất nhiều bản thu âm "Tình ca Andalusia" đảm bảo chất lượng nghệ thuật. Một trong số đó là bản thu của nghệ sĩ violon bậc thầy Ruggiero Ricci. Bản nhạc được phát hành trong album “Virtuoso Violin”. Ruggiero Ricci là nghệ sĩ biểu diễn và cũng là người sở hữu nhiều cây đàn violon quý giá. Chất lượng đàn tuyệt hảo, trình độ kỹ thuật đỉnh cao và khả năng biểu cảm của nghệ sĩ kết hợp nhuần nhuyễn với nhau đã khiến biết bao người nhớ mãi "Tình ca Andalusia" ngay từ lần nghe đầu tiên.
Những khúc tình ca thuộc các thể loại âm nhạc khác không phải nhạc cổ điển mới được sáng tác gần đây không phải là không hay, nhưng chúng chưa có được thứ mà các romance trong âm nhạc cổ điển có: sự thử thách của thời gian. Tình yêu mới chớm nở đẹp luôn đẹp và lãng mạn, nhưng đó có phải là tình yêu lớn hay không thì hãy để thời gian và khoảng cách trả lời.
"Tình ca Andalusia" đã vượt qua cả thử thách về thời gian và khoảng cách. Ra đời từ thế kỉ 19 nhưng đến nay, nó vẫn được nhiều nghệ sĩ violon danh tiếng khắp thế giới chọn vào danh mục biểu diễn và thu âm. Chắc hẳn rằng nhiều nghệ sĩ và công chúng nghe nhạc cổ điển trong tương lai cũng sẽ yêu thích nó, bởi đây là một trong những khúc tình ca da diết muôn đời.
(Theo Tuần Việt Nam - Ngọc Anh)
Bản nhạc: ROMANZA ANDALUZA Op.22, No.1 from Spanish DancesTác giả: Pablo de Sarasate
Thể hiện: Ruggiero Ricci
Album: Virtuoso Violin
